حکمت هفتادو یک؛ کم‌گویی نشانه عقل است
تاریخ انتشار: ۲۲ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۶۰۹۹۲
ایسنا/قم حکمت۷۱ نهج البلاغه به اهمیت سکوت و کم‌گویی اشاره می‌کند.
در حکمت ۷۱ نهج‌البلاغه آمده است: «إِذَا تَمَّ الْعَقْلُ، نَقَصَ الْکَلَامُ؛ هنگامی که عقل کامل گردد سخن کم می‌شود.»
حجت‌الاسلام شکیبایی در گفت‌وگو با ایسنا به تشریح حکمت ۷۱ نهج‌البلاغه امیرالمؤمنین (ع) پرداخته که شرح آن زیر آمده است:
رابطه کمال و تمام عقل با کم سخن گفتن از اینجا روشن می‌شود که اولاً ریشه مفهوم عقل، منع و جلوگیری است و زانوبند شتر را از این جهت «عقال» می‌گویند که او را از حرکت باز می‌دارد و از آنجا که سخنان سنجیده، کم است و سخنان نسنجیده، بسیار، عقل به انسان می‌گوید: بیشتر بیندیش و کمتر بگو.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
ثانیاً مطالبی که گفتن آن ضرورت دارد نسبت به فضول کلام و سخنان زیادی بسیار کمتر است، از این رو افراد عاقل غالباً خاموش‌اند و به موقع سخن می‌گویند.
ثالثاً انسان عاقل می‌داند که بیشترین و مهم‌ترین گناهان با زبان انجام می‌شود بدین سبب برای محفوظ ماندن از عواقب زیان بار گناه سعی می‌کند کمتر سخن بگوید؛ ولی متاسفانه افرادی را می‌بینیم که دم از ایمان می‌زنند و گویی سخنان خود را جزء اعمال خود به حساب نمی‌آورند؛ در مجالس از آغاز تا پایان از سخنان لغو و بیهوده یا سخنانی که آمیخته با غیبت، اهانت و تهمت باشد ابا ندارند. انسان عاقل هرگز خود را گرفتار عواقب سوء پرگویی نمی‌کند.
رابعاً گفتار زیاد، نیروها و انرژی‌های ذخیره انسان را بر باد می‌دهد و وقت عزیز او را تلف می‌کند و موجب دشمنی‌ها و عداوت‌ها می‌شود، بنابراین عقل و شرع به ما فرمان می‌دهد که کم بگوئید و گزیده بگوئید.
در حدیثی از همان حضرت در غررالحکم می‌خوانیم: «إیّاکَ وَفُضُولَ الْکَلامِ فَإنَّهُ یُظْهِرُ مِنْ عُیُوبِکَ ما بَطَنَ وَیُحَرِّکُ عَلَیْکَ مِنْ أعْدائِکَ ما سَکَنَ؛ از زیاده گویی بپرهیز که عیب‌های نهانی تو را ظاهر می‌سازد و کینه‌های آرام گرفته دشمنانت را بر ضد تو تحریک می‌کند.»
در حدیثی از رسول خدا (ص) می‌خوانیم: «إنَّ الرَّجُلَ لَیَتَحَدَّثُ بِالْحَدیثِ ما یُریدُ بِهِ سُوءًا إلاّ لِیُضْحِکَ بِهِ الْقَوْمُ یَهْوی بِهِ أبْعَدَ مِنَ السَّماءِ؛ انسان گاهی سخنی می گوید که قصد بدی ندارد جز این که می‌خواهد مردم را بخنداند و به سبب آن (از مقام خود) سقوط می‌کند بیش از فاصله زمین و آسمان.»
احادیث اسلامی درباره سکوت و کم سخن گفتن و پرهیز از خطرات زبان بسیار زیاد است که در این مختصر نمی‌گنجد. این سخن را با حدیث دیگری از پیغمبر اکرم پایان می‌دهیم که فرمود: «مِنْ حُسْنِ إِسْلاَمِ الْمَرْءِ تَرْکُهُ مَا لاَ یَعْنِیهِ؛ از نشانه‌های خوبی اسلام انسان سخن نگفتن درباره اموری است که به او ارتباطی ندارد.»
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: نهج البلاغه استانی فرهنگی و هنری استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری استانی ورزشی كرمانشاه اخبار اجتماعی خوزستان زنجان استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۶۰۹۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دهه سرآمدی آموزش فرصت مغتنمی برای ادای احترام به پیشگامان ساحت تولید و نشر معرفت و حکمت است
معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در پیام تبریکی به مناسبت دهه سرآمدی آموزش، این دهه را فرصت مغتنمی دانست تا به ساحت آموزش که ساحت تولید و نشر معرفت و حکمت است، ادای احترام کنیم و تلاش‌های پیشگامان این عرصه را قدر بنهیم.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، متن پیام تبریک قاسم عموعابدینی به شرح زیر است:
خدمت‌رسانی به جامعه، فرهنگ‌سازی و توسعۀ حرفه‌ای تدریس از جمله اهداف راهبردی دانشگاه‌های موفق دنیاست. جایگاه والای ایران در کسب دستاوردهای علمی، مرهون تلاش‌های عالمانه و متعهدانه اعضای هیئت علمی و یاوران علمی است که روشنی‌بخش مسیر اعتلای دانایی و فرهیختگی‌اند. بخش اعظم این تلاش‌ها در کلاس‌های درس که سنگر اصلی خدمت‌رسانی اساتید است، در تعامل اثربخش با دانشجویان رقم می‌خورد.
دهه سرآمدی آموزش فرصت مغتنمی است تا به ساحت آموزش که ساحت تولید و نشر معرفت و حکمت است، ادای احترام کنیم و تلاش‌های پیشگامان این عرصه را قدر بنهیم. توجه به کیفیت در آموزش عالی از لوازم نقش‌آفرینی دانشگاه‌ها در شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی است و همت ستودنی و کوشش خستگی‌ناپذیر بزرگ‌مردان و زنانی که طلایه‌داران علم‌آموزی و معرفت‌افزایی هستند، در تحقق دانشگاه حکمت‌بنیان و تمدن‌آفرین نقشی مهم و غیر قابل انکار دارد.
در دانشگاه ها، اساتید نه تنها از آثار علمِ آموزش، بهره‌مند هستند، بلکه در تولید آن مشارکت دارند و تولید این دانش منحصر به متخصصان آموزش نیست. تحقق دانشگاه تمدن‌ساز و حکمت‌بنیان و تحقق مرجعیت علمی و سرآمدی جهانی آموزش، نیازمند توجه جدی به مقولۀ آموزش است و بر این اساس رویکرد برنامه‌محوری، استادمحوری، شاگردپروری و اخلاق‌مداری در کانون توجه نظام آموزش عالی کشور بر اساس برنامه هفتم توسعه قرار دارد.
معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، با تأکید بر نقش مهم اساتید در این مسیر، انتخاب سرآمدان آموزشی را مورد توجه قرار داده است. دهه سرآمدی آموزش در سال ۱۴۰۳ با شعار «سرآمدی آموزشی، هدفمندی و مردمی‌سازی آموزش» از هشتم تا هفدهم اردیبهشت ماه در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور با هدف تبیین جایگاه والای آموزش و تقدیر و تجلیل از سرآمدان آموزشی در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور برگزار می‌شود.
در پایان، با تبریک دهۀ سرآمدی به همه تلاشگران عرصه آموزش در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور، بر عهد خود، که حمایت همه‌جانبه از توسعه کیفی، نیازمحوری و مبتنی بر دانایی فرایند آموزشی است، تأکید می‌کنم و از همه دست‌اندرکاران برای برگزاری هر چه با شکوه‌تر این مراسم دعوت می‌نمایم.
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد